یکی از رایج ترین روش های درمانی شقاق مقعدی استفاده از عسل است. به خصوص شقاق حاد که در مراحل اولیه می باشد. درمان شقاق با عسل در طب سنتی قدمت زیادی دارد. در واقع عسل هزاران سال برای درمان انواع زخم و سوختگی مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیقات علمی نوین روی این ماده طبیعی توانسته است چندین ویژگی مهم برای آن ذکر کنند که توانایی و کارآمدی عسل را برای ترمیم زخم اثبات می‌کند. در این مقاله درباره نحوه و چگونگی درمان شقاق با عسل بحث خواهیم کرد.
آیا درمان شقاق با عسل ممکن است؟
عسل دارای چندین فعالیت بیولوژیکی مختلف است که می‌توانند روند بهبودی شقاق مقعدی را افزایش دهند. از جمله خواصی که درمان شقاق با عسل را ممکن ساخته می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خاصیت آنتی باکتریایی عسل: یکی از مواردی که موجب مزمن و طولانی شدن ترمیم زخم ها می شود وجود عفونت است. عسل می‌تواند مانع رشد برخی از باکتری ها مانند استافیلوکوکوس اورئوس و انتروکوک گردد. شقاق مقعدی به دلیل اینکه در معرض برخورد با باکتری های موجود در روده است (که هنگام دفع مدفوع ناحیه مقعد را آلوده می‌کنند) می‌تواند به سرعت عفونی شود.
- ایجاد PH اسیدی: توانایی عسل در کاهش پی هاش موضعی ناحیه مقعد (به حدود 3.2) یکی از موارد مهم در درمان شقاق با عسل است در این حالت اکسیژن از خون ناحیه آسیب دیده آزاد می شود که نقش مهمی در درمان و سرعت بهبودی زخم دارد.
- ایجاد شیب اسمزی: غلظت بالای مواد قندی در عسل با جذب آب اضافه ناحیه آسیب دیده مانع تورم می شود.
علاوه بر موارد بالا تحقیقات مختلف نشان داده اند کسانی که از روش درمان شقاق با عسل استفاده می نمایند درد کمتری را تجربه می‌کنند. البته تاثیر کاهش درد آن مشابه مسکن های موضعی و سیستمیک موجود در بازار نیست ولی برای یک درمان خانگی و سنتی بسیار خوب است.
نحوه استفاده از عسل برای درمان شقاق
درمان شقاق با عسل می تواند به دو صورت خوراکی و موضعی انجام شود. همانطور که در بالا توضیح داده شد استفاده موضعی از عسل با بروز خواصی چون کاهش پی اچ، خاصیت آنتی باکتریالی، ضد التهابی، ضد درد و … روند بهبودی شقاق را تسریع می کند.
شواهد علمی نشان می دهند که مصرف خوراکی عسل به تنهایی یا همراه با روغن زیتون یا سرکه سیب می تواند با کاهش و تنظیم حرکات روده و همچنین افزایش هضم غذا نقش مهمی در درمان خانگی شقاق داشته باشد.
در حالت استفاده موضعی می توان برای افزایش تاثیرات درمانی عسل، آن را با روغن زیتون یا وازلین مخلوط کرد. همچنین نتایج تحقیقات مختلف علمی حاکی از آن است که عسل در درمان برخی از بیماری های پوستی مانند درماتیت پوشک، اگزما، پسوریازیس و عفونت های قارچی موثر می باشد.
میزان تاثیر درمان شقاق با عسل
میزان تاثیر درمان شقاق با عسل به چندین عامل بستگی دارد. این درمان جزء درمان های خانگی شقاق محسوب می شود. بنابراین نباید برای درمان شقاق مقعدی مزمن، عمیق و بازگشتی به تنهایی روی استفاده از عسل حساب باز کرد. بهتر است در این موارد با پزشک مشورت شود.
همچنین کیفیت عسل تهیه شده در خواص درمانی آن تاثیر مستقیمی دارد. استفاده از عسل آلوده و بی‌کیفیت می تواند نه تنها مفید نباشد بلکه تاثیر منفی داشته باشد.
برای گرفتن نتیجه درمانی قابل قبول حتما باید در کنار انجام درمان شقاق با عسل یکسری نکات مهم دیگر را نیز انجام دهید از جمله: اجرای رژیم غذایی متناسب با درمان شقاق، فعالیت بدنی منظم، رعایت بهداشت مقعد.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
جدا از موارد شقاق مقعدی مزمن و پیچیده که حتما باید تحت نظر پزشک درمان شوند، اگر پس از یک هفته تا 10 روز درمان شقاق با عسل نتوانست علائم این بیماری (مانند درد، سوزش و خونریزی) را کاهش دهد و یا پس از درمان بیمار دچار شقاق مقعدی بازگشتی شد حتما باید به پزشک مراجعه کند.
متخصص جراحی ممکن است برای شما دارو و پماد قوی تجویز کند و به شما توصیه کند که مراقبت های خانگی از شقاق را همچنان ادامه دهید. بهترین پماد برای شقاق نیز ممکن است برای برخی از انواع شقاق مزمن و دارای زائده کارساز نباشد. اما اگر با مصرف دارو نیز بهبودی حاصل نشد و دچار تگ پوستی شقاق مزمن یا اسپاسم شدید مقعد شدید لازم است نسبت به عمل جراحی شقاق اقدام نمایید. معمولا توصیه می شود این جراحی با لیزر شقاق که لیزر پرتوان دی اکسید کربن می باشد انجام شود.