اخیراً تزریق بوتاکس برای درمان شقاق مزمن مقعد برای دستیابی به اسفنکتروتومی شیمیایی و کاهش تونیسیت اسفنکتر داخلی مقعد مورد استفاده قرار می گیرد.
دلیل استفاده از این روش مزیت های قابل توجه این روش نسبت به سایر روش های درمانی تهاجمی مانند جراحی است. به خصوص در بیمارانی که امکان جراحی ندارند، میزان رضایت بالا و اثر بخشی بسیار خوب این روش از جمله دلایل روی آوردن به تزریق بوتاکس برای درمان فیشر مقعدی است.
هرچند که در تحقیقات علمی انجام شده نظرات و نتایج گوناگونی درباره درمان شقاق با بوتاکس گزارش شده است. اما این روش درمان شقاق برای برخی از بیماران بسیار توصیه شده است. برای انتخاب این روش لازم است با یک متخصص مشورت کنید.
نحوه اثربخشی درمان شقاق با بوتاکس
یکی از دلایل محوری و اصلی در ایجاد شقاق اسپاسم اسفنکتر داخلی مقعد است. این اسپاسم یا انقباض غیر عادی موجب فشار بیش از حد و محدود نمودن جریان خون می‌گردد که زمینه را برای ایجاد شقاق فراهم می نماید.
بوتاکس (سم بوتولینوم) می تواند با از بین بردن این اسپاسم نقش مهمی در بهبودی شقاق مقعدی فراهم نماید. با از بین رفتن اسپاسم جریان خون افزایش پیدا کرده و روند ترمیم زخم سرعت می‌گیرد. همزمان با این روش برای ترمیم سریعتر زخم از بهترین پماد شقاق برای تسریع در روند بهبودی استفاده می شود.
مزایای درمان شقاق با بوتاکس
درمان شقاق با بوتاکس چندین مزیت مهم دارد که مهمترین آنها به صفر رساندن خطر آسیب جدی به عضله اسفنکتر مقعد است که می‌تواند موجب بی اختیاری گردد. سایر مزیت ها شامل موارد زیر می شود:
- هزینه مناسب
- کاهش یا از بین بردن برخی از علائم شقاق مانند درد
- برخلاف عمل جراحی دوره نقاهت طولانی ندارد.
- موجب بروز عفونت نمی‌گردد.
- درصد موفقیت بالایی دارد.
- اثرات آن موقتی است و به خودی خود رفع می‌گردد.
- عوارض جانبی بسیار کم و کوتاه مدتی دارد.
میزان موفقیت درمان شقاق با بوتاکس چقدر است؟
میزان موفقیت درمان شقاق با بوتاکس به عوامل مختلفی مانند تعداد زخم های ایجاد شده، شدت بیماری، غلظت تزریق بوتاکس شده و فیزیولوژی بدن بیمار دارد. اما به طور کلی منابع مختلف علمی و شواهد تجربی میزان موفقیت 70 تا 80 درصدی را برای این روش درمانی اظهار کرده‌اند. میانگین مدت زمان لازم برای بهبودی غالبا بین 5 تا 8 هفته است.
بوتاکس شقاق چگونه انجام می‌شود؟
پروسه درمان شقاق با بوتاکس شامل یک یا چند تزریق از سم بوتولینوم به اطراف عضله اسفنکتر داخلی مقعد است. معمولا زمان زیادی لازم ندارد و با صرف زمان حدود نیم ساعت قابل انجام است. برای آماده سازی پیش از تزریق از بیمار خواسته می شود که از حدود 6 ساعت قبل از تزریق چیزی نخورد و نیاشامد و روده را تخلیه نماید.
برای تزریق می توان از بی حسی موضعی استفاده کرد تا بیمار درد سوزن را احساس نکند.
عوارض احتمالی تزریق بوتاکس به مقعد
عوارض تزریق بوتاکس به مقعد برای درمان شقاق معمولا کم و موقتی هستند. احتمالا بیمار مقدار خیلی کمی خونریزی را تجربه می نماید که حداکثر در 24 ساعت اول پس از تزریق رخ می دهد. برخی از بیماران دچار علایم شبه آنفولانزای خفیف مانند بدن درد و سر درد می شوند.
میزان ماندگاری و اثر بوتاکس در ناحیه مقعد
پس از تزریق بوتاکس در ناحیه مقعد معمولا بین 5 روز تا یک هفته طول می‌کشد که اولین نشانه های بهبودی ظاهر شوند. در هفته 4 و 5 شاهد بیشترین تاثیر درمانی این روش درمانی هستیم. اثرات تزریق بوتاکس غالبا 2 تا 3 ماه باقی می ماند.
درمان شقاق با بوتاکس بهتر است یا جراحی؟
به طور کلی درصد موفقیت و بهبودی شقاق با عمل جراحی بیشتر از درمان شقاق با بوتاکس است. با این وجود چندین نکته در مورد درمان با جراحی وجود دارد که باعث شده است که سایر روش های درمانی مانند تزریق بوتاکس ترجیح داده شوند.
جدا از عوارض معمول یک عمل جراحی شقاق، بین 1 تا 9 درصد از بیماران به دلیل آسیب دیدن عضله اسفنکتر در حین جراحی دچار بی اختیاری می‌گردند که متاسفانه مادام العمر است. در حالی که این خطر در استفاده از بوتاکس برای شقاق وجود ندارد یا نزدیک به صفر است. بنابراین درمان با جراحی نیاز به جراح ماهر و با تجربه دارد و هزینه درمانی آن نیز بیشتر می باشد.
هرچند که به برخی بیماران لیزر شقاق با لیزر پرتوان جراحی توصیه می شود. در این روش نیز میزان بی اختیاری مقعد، درد و خونریزی بسیار پایین تر از دیگر روش های جراحی می باشد.
جمع بندی
در حال حاضر درمان شقاق با بوتاکس یکی از روش های بسیار موثر و ایمن در نظر گرفته می شود که عوارض جانبی خیلی کمی دارد. این روش درمانی قابل تکرار است و به دلیل نداشتن دوره نقاهت طولانی مانع فعالیت های روزمره و شغلی بیمار نمی شود.