عوامل به وجود آمدن کیست مویی چیست؟

کیست مویی یکی از بیماری های شایع پوستی است که معمولا در سنین جوانی رخ می دهد. برخی بیماران به آن کیست دنبالچه یا مو برگشتی نیز می گویند. اما نام علمی این کیست “سینوس پیلونیدال” می باشد. عوامل به وجود آمدن این بیماری، متعدد هستند و افراد مستعد ابتلا به این بیماری، با در نظر گرفتن این عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.

شاید این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که کیست مویی چگونه به وجود می آید. در واقع اگر شما با نحوه به وجود آمدن این بیماری آشنایی داشته باشید، می توانید سریعتر این بیماری را تشخیص داده و درمان کنید.

کیست مویی چیست؟

کیست مویی به انگلیسی کیست پیلونیدال یا سینوس پیلونیدال، شایع ترین محل کیست مویی قسمت تحتانی ستون فقرات در ناحیه ساکروم می باشد. بیماران معمولا با شکایت ترشح یا درد در این ناحیه مراجعه می کنند. علامت آن وجود یک یا چند عدد سینوس در این ناحیه می باشد. اگر بیمار در مراحل اولیه مراجعه کند می توان بدون عمل جراحی و فقط با فیبر لیزر کیست مویی را از بین برد ولی اگر بیمار در مراحل بعدی و با عوارضی چون فیستوله شدن کیست مویی مراجعه کند باید بافت حاوی این کیست با لیزر برداشته شود.
چون عود این بیماری شایع است هنگام عمل باید بافت حاوی سینوس به طور کامل برداشته شود و بعد از عمل نیز بیمار باید از رویش مو در این ناحیه جلوگیری کند.
کیست مویی اغلب در مردان جوان بروز می کند. همچنین افرادی که شغل های نشسته دارند و برای مدت طولانی می نشینند اگر مراقب نباشند و برای مدت طولانی بر روی سطوح سخت بشینند دچار عارضه کیست مویی می شوند.

علائم کیست مویی

زمانی که کیست مویی بروز می کند ممکن است شما علامت خاصی را مشاهده نکنید. تنها یک برجستگی در قسمت انتهایی ستون فقرات را می بینید که گاها چند سوراخ بر روی آن است. در مراحل اولیه ممکن است این سوراخ ها نیز مشاهده نشوند. به مرور که کیست مویی دچار آبسه می شود علائم کیست مویی به ترتیب زیر و به وضوح مشاهده می شود:

• درد
• قرمزی پوست
• ترشحات چرکی و خون از سوراخ ایجاد شده بر روی کیست
• بوی بد ترشحات چرکی
• چه زمانی برای کیست مویی باید به متخصص مراجعه کرد

برای درمان کیست مویی باید به یک متخصص جراحی که ترجیجا با لیزر کار می کند مراجعه کنید. به محض این که به بروز کیست مویی مشکوک شدید سریعا به متخصص مراجعه کنید. یک متخصص جراحی با تجربه می تواند با اولین ویزیت بیماری شما را تشخیص داده و بهترین روش درمان را برای شما انتخاب کند. توجه کنید مراجعه به موقع به پزشک متخصص نه تنها ضرری ندارد بلکه از بروز عوارض کیست مویی جلوگیری کرده و در برخی موارد خاص همین مراجعه به موقع نجات دهنده است.

علت بروز کیست مویی

علت بروز کیست مویی دقیقا همان برگشت مو به داخل پوست می باشد. به همین دلیل برخی از بیماران به آن مو برگشتی می گویند.  این سوالی است که برای افرادی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند، پیش می آید. در پاسخ به این سوال باید گفت:

• نشستن های طولانی
• پوشیدن لباس های تنگ و پلاستیکی که به ناحیه فشار وارد می کند
• حساسیت پوست
• آسیب و ضربه به ناحیه
• ژنتیک

همه و همه می توانند دلیلی بر برگشت مو در زیر پوست و ایجاد کیست مویی شود.

بیماری کیست مویی در اواخر قرن ۱۹ام میلادی به وجود آمد و توسط Richard Manning به عنوان سینوس پیلونیدال معرفی شد. تحقیقاتی که بر روی هزاران بیمار طی ۳۵ سال به عمل آمده است، نشان می دهد که نوع مو، میزان عمق شکاف بین باسن و میزان آسیب پذیری پوست، با هم رابطه ای متقابل دارند و باعث به وجود آمدن اولین شاخه مو شده، سپس موها بیشتر و بیشتر شده و همین امر سبب به وجود آمدن کیست مویی می شود. البته در برخی از موارد نیز این بیماری به صورت ارثی  در بیماران وجود دارد. نظریه های بسیاری در مورد کیست مویی وجود دارد که نشان می دهند کیست مویی چگونه به وجود می آید.

سینوس پیلونیدال، حفره یا کانالی است که معمولا در قسمت بالای شکاف باسن، به وجود می آید. این کیست حاوی مو و پوست بوده و پس از گذشت زمان، کیست بزرگتر شده و آبسه می کند. در این هنگام، بیمار دچار درد و تورم در ناحیه کیست شده و امکان نشستن و انجام یک سری فعالیت های روزانه برای وی سخت می شود.

خطرات بروز کیست مویی

نشستن های طولانی مدت از مهمترین خطرات بروز کیست مویی است. بنابراین افرادی مانند رانندگان، آرایشگران، کارمندان و … بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. نشستن های طولانی مدت باعث به وجود آمدن فشار و اصطکاک در قسمت شکاف بین باسن شده و همین امر باعث به وجود آمدن این عارضه پوستی می شود.

پوشیدن لباس های تنگ از دیگر عوامل است. لباس های تنگ باعث ایجاد فشار و اصطکاک بیشتر در سطح پوست شده و موهای در حال رشد نیز، پوست را تحریک می کنند دوچرخه سواری نیز به علت نشستن طولانی مدت و ایجاد فشار بر روی ناحیه شکاف بین باسن شده و دلیلی برای بروز آن است.

برخی از نوزادان از بدو تولد به این بیماری مبتلا هستند. در این دسته از نوزادان ناحیه ای به نام ساکروم در قسمت بالای شکاف باسن وجود دارد که در صورت آلوده شدن این نقطه، کیست مویی به وجود می آید. سابقه خانوادگی در به وجود آمدن این بیماری می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

عرق کردن و مرطوب بودن پوست باعث نفوذ رطوبت به داخل حفره شده و این امر باعث می شود اکسیژن کافی به منطقه مورد نظر نرسد. همین امر سبب ایجاد باکتری های بی هوازی شده که یکی از مهمترین عوامل به وجود آمدن کیست مویی می باشند. تراکم بالای موها در قسمت شکاف بین باسن نیز از عوامل مهم تشکیل این بیماری است.

افرادی که شکاف بین باسن آنها دارای عمق بیشتری است، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به این بیماری هستند. چاقی از دیگر عوامل ابتلا به سینوس پیلونیدال است. افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، شکاف بین باسن آنها عمق بیشتری داشته و بیشتر عرق می کنند. همین امر سبب ایجاد کیست مویی می شود.

علاوه بر عوامل ذکر شده، عواملی مانند جنسیت، نوع موها و سن نیز به صورت غیر مستقیم تاثیر می گذارند. معمولا مردان  جوان به دلیل داشتن موهای بیشتر و ضخیم تر، نسبت به زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در واقع پر مویی و داشتن موهای ضخیم، تاثیر بسیاری دارند. بنابراین این دسته از افراد باید همیشه موهای خود را با روش های مختلف مو زدایی، بردارند.

بعد از این که کیست مویی به وجود آمد چه کنیم؟

بعد از این که کیست مویی به وجود آمد باید به یک متخصص جراحی عمومی برای عمل جراحی کیست مویی مراجعه کنید. هرچند که توصیه می شود اگر به متخصص جراحی و لیزر دسترسی دارید برای لیزر کیست مویی به روش بسته اقدام کنید. برای انجام لیزر به یک متخصص جراحی و لیزر باتجربه و ماهر مراجعه کنید و از او در این مورد مشورت بخواهید. کیست مویی مانند یک برآمدگی است که از ترکیب پوست و مو به وجود می آید. کیست مویی در همه مناطق بدن ممکن است به وجود آید، اما این بیماری معمولا در قسمت  پایین کمر و بالای شکاف باسن به وجود می آید.

کیست مویی، معمولا در مراحل اولیه بیماری قابل تشخیص نیست. اما با پیشرفت بیماری، کیست آبسه کرده و دردناک می شود که در این زمان کیست مویی قابل تشخیص بوده و هر چه سریعتر باید درمان شود. درد، قرمزی، تورم و رطوبت در ناحیه مورد نظر از مهمترین علائم ایجاد کیست مویی هستند. همچنین در برخی از موارد بیمار دچار حالت تهوع، ضعف و تب می شود. افراد مستعد ابتلا به این بیماری می توانند با تمیز نگه داشتن محل مورد نظر، کاهش وزن، عدم نشستن های طولانی مدت و مو زدایی به صورت مرتب در ناحیه مورد نظر، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.

عود مجدد کیست مویی بعد از عمل جراحی

در برخی موارد بیمار نسبت به درمان و جراحی کیست مویی اقدام کرده است اما مجدد دچار عود کیست مویی می شود. این بیماران معمولا روش زندگی قبلی را تغییر نداده اند و یا موهای زائد ناحیه پایین کمر را به درستی از بین نمی برند. عده ای نیز به دلیل جراحی ناموفق یا طولانی شدن دوره نقاهت بعد از جراحی کیست مویی مجدد دچار کیست مویی می شوند. برای جلوگیری از به وجود آمدن مجدد کیست مویی توصیه می شود به یک متخصص جراحی و لیزر ماهر مراجعه کنید  تا لیزر کیست مویی را به روش بسته و بدون عود و بازگشت برای شما انجام دهند. از یک روش مناسب مثل لیزر موهای زائد نیز برای از بین بردن موهای زائد ناحیه استفاده کنید.

کیست مویی در زنان

کیست مویی در زنان نیز بسیار شیوع دارد. بنابراین این بیماری مختص مردان نیست و هر دو جنس را درگیر می کند. به خصوص در سنین نوجوانی و جوانی. از آنجایی که زنان در سنین بالاتر با تغییرات هورمونی مواجه می شوند بنابراین ابتلای زنان به کیست مویی در سنین بالاتر به دلیل برگشت مو بسیار شایع است. به خصوص کیست مویی در بارداری نیز بروز می کند. زیرا در این دوران تغییرات هورمونی و فشار به خصوص در ناحیه انتهای کمر زیاد است. به همین دلیل برگشت مو در ناحیه پایین کمر یا ساکروم اتفاق می افتد و به سرعت تبدیل به کیست مویی می شود.

طبق تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است زنانی که دارای کیست تخمدان می باشند بیشتر از دیگر زنان در معرض خطر ابتلا به کیست مویی می باشند. درمان کیست مویی زنان مثل مردان با عمل جراحی می باشد. اما نکته ای که بسیار مهم است انتخاب یک روش مطمئن است که علاوه بر تخلیه کامل کیست و محتویات آن اسکار جراحی نیز روی بدن بیمار باقی نماند. که در حال حاضر لیزر کیست مویی به روش بسته و پلاستیک توسط خانم دکتر سعادتی یکی از موفق ترین روش های موجود می باشد.

جلوگیری از بروز مجدد کیست مویی در زنان نیز با از بین بردن موهای زائد این ناحیه امکانپذیر است. اگر از یک روش مناسب برای از بین بردن موهای ناحیه استفاده کنید دیگر ریسک فاکتورهای بروز این بیماری مثل تغییرات هورمونی و وراثت نیز تاثیر چندانی بر روی عود بیماری ندارد.

عوامل افزایش دهنده خطر کیست مویی

عوامل جدی که منجر به بروز کیست مویی می شود شامل موارد زیر است:

• مردان بیشتر از زنان به کیست مویی مبتلا می شوند
• نوجوانان و افراد جوان به خصوص افراد زیر ۲۰ سال
• چاقی و اضافه وزن
• روش زندگی کم تحرک و کم فعالیت
• شغل هایی که نیاز به نشستن طولانی دارد
• موهای زائد زیاد و پر پشت
• موهای زخیم و زبر

4 عارضه مهم کیست مویی

اگر کیست مویی درمان نشود و برای مدت طولانی به حال خود رها شود منجر به بروز عوارض زیر می شود:

1. بروز التهاب و قرمزی و درد
2. احتمال آبسه شدن کیست و تشدید درد و عفونت
3. ترکیدن آبسه ها و در نهایت فیستوله شدن کیست مویی
4. خطر بروز نوعی سرطان پوست به نام  squamous cell carcinoma می گردد.

جلوگیری از بروز کیست مویی

برای جلوگیری از کیست مویی به موارد زیر توجه کنید:

• ناحیه را تمیز و خشک نگهدارید
• اگر اضافه وزن دارید حتما رژیم بگیرید و وزن خود را کاهش دهید
• از نشستن طولانی خودداری کنید و هر ۳۰ دقیقه بایستید

اگر در گذشته مبتلا به کیست مویی شده اید بهترین روش برای جلوگیری از عود کیست مویی شیو ناحیه و موزدایی منظم است که بهترین روش موزدایی لیزر موهای زائد و ریشه کن کردن مو در این ناحیه است.

بهترین درمان کیست مویی

روش درمان کیست مویی جز تخلیه و درناژ جدار و محتویات کیست نمی باشد. اما روش های گوناگون و مراحل مختلفی به بیماران پیشنهاد می شود. در بین روش های مختلف درمان کیست مویی بهترین روشی که برای اکثر بیماران کاربرد دارد لیزر کیست مویی به روش بسته و توسط متخصص جراحی و لیزر باتجربه می باشد. این روش جراحی سرپایی با لیزر پرتوان و با بی حسی و بدون بیهوشی و بدون درد انجام می شود. بهترین روش بستن زخم جراحی کیست مویی با روش پلاستیک است. برخی از روش های درمان کیست مویی به روش بسته اسکار جراحی بزرگی بر روی بدن بیمار باقی می گذارد که خوشایند نیست.

سوالات متداول کیست مویی

1-اگر کیست مویی بترکد چه کنیم؟

حتی اگر کیست مویی بترکد و درد شما فروکش کند نشانه درمان بیماری نیست و در اولین فرصت لازم است برای جراحی و برداشتن بافت معیوب اقدام نمایید. ترکیدن کیست مویی می تواند به عود مجدد و گسترده تر کیست مویی همراه با آبسه های متعدد و فیستول شود.

2-عوارض عمل نکردن کیست مویی چیست؟

از عوارض عمل نکردن کیست مویی بروز آبسه و عفونت در ناحیه و در نتیجه به سختی افتادن بیمار در نشستن و برخاستن می باشد. همچنین با بروز عفونت و آبسه کیست مویی فیستول ها یا کانال هایی نیز تشکیل می شوند که در اطراف کیست مویی منتشر می شوند. همچنین مو در زیر بافت به رشد خود ادامه می دهد و روز به روز بزرگتر و دردناکتر خواهد شد. برخی بیماران کمر درد شدید بر اثر عمل نکردن کیست مویی را نیز گزارش کرده اند.

3-علائم کیست مویی در زنان چیست؟

علائم کیست مویی در زنان همچون مردان با احساس توده و تورم در ناحیه شروع می شود. از آنجایی که زنان موهای ضخیمی مثل مردان ندارند کمتر به این عارضه مبتلا می شوند. اما زنانی که پوست حساسی دارند ممکن است دچار عارضه مو برگشتی و در نهایت بروز کیست مویی شوند. ممکن است زنان سوراخ های بسیار ریزی در انتهای ناحیه ساکروم مشاهده کنند که از علائم اولیه بروز کیست مویی می باشد.

4-علائم کیست مویی مقعدی چیست؟

کیست مویی مقعدی یک بیماری نادر است زیرا در این ناحیه مو رشد نمی کند و بیماران مبتلا به آبسه مقعدی و فیستول مقعدی تصور می کنند که به کیست مویی مقعدی مبتلا شده اند.

5-کیست مویی در مراحل اولیه چه علائمی دارد؟

کیست مویی در مراحل اولیه ممکن است چیزی جز یک برآمدگی بر روی پوست یا قرمزی و التهاب نباشد. اما اگر کیست مویی پیشرفت کند ممکن است سوراخ های متعددی در ناحیه ایجاد شود و در مواقعی که عفونی می شود دردناک و غیر قابل تحمل می شود.

6-چه زمانی برای درمان کیست مویی به پزشک مراجعه کنیم؟

درمان کیست مویی اورژانسی نیست. اما در اولین فرصت ممکن به یک متخصص جراحی و لیزر برای درمان کیست مویی مراجعه کنید. زیرا گسترش کیست، عفونی شدن و عارضه دار شدن آن اصلا قابل پیش بینی نیست. و ممکن است در زمانی نامناسب درگیر عوارض مشکل ساز کیست مویی شوید.