شقاق در بچه ها

بیماری‌های مقعد در بچه ها به دو گروه اکتسابی و مادرزادی تقسیم می‌شوند که در بیماری‌های مادرزادی مقعد بسته می‌شود اما با اینکه یک مورد در هر سه هزار نوزاد دیده می‌شود، این بیماری جزء شایع ‌ترین بیماری‌های مقعد نوزادان محسوب می‌شود شقاق در بچه ها با دارو درمان پذیر است در بیماری‌های اکتسابی نیز شقاق یا زخم مقعد از دیگر اختلالات شایع اکتسابی است نکته مهم در بیماری شقاق، زخم موجود در قسمت خلفی انتهای روده (رکتوم) است که علامت شایع آن در هنگام اجابت مزاج و خونریزی است که این علامت ممکن است با نشانه‌های دیگر بیماری‌ها اشتباه شوند که روشن بودن خون و اختلاط آن با مدفوع نشانه مهم از این بیماری است.

شقاق می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد که این عوارض خود منجر به بیماری دیگر در فرد می‌شود، یبوست از جمله این عوارض است و به این دلیل که بچه ها برای جلوگیری از درد و خونریزی هنگام دفع به صورت ارادی مدفوع را نگه می‌دارد و از دفع آن خودداری می‌کند باعث انباشته شدن مدفوع و جذب آب آن و سفت‌تر شدن و در نتیجه دفع بعدی دردناک تر و خونریزی در آن بیشتر می‌شود که در این موارد در بررسی

علل یبوست بچه، حتما باید مقعد وی مورد معاینه قرار گیردشقاق اغلب در بچه ها با دارو درمان پذیر است و در موارد کمی نیاز به جراحی پیدا می‌کند که داروهای تجویزی نیز اغلب داروهای بی حس کننده مانند لیدوکائین و یک آنتی بیوتیک است ضمن اینکه قرار گرفتن برای دو تا سه بار در آب گرم به بهبود زخم کمک می‌کند اما درمان اساسی آن توجه و درمان یبوست است که مصرف غذاهای فیبردار می‌تواند کمک شایانی در این امر کند شقاق یا زخم مقعد از بیماریهای اکتسابی مقعد است، یبوست مهمترین علل ایجاد شقاق محسوب می شود علت واقعی ابتلا به فیشر آنال بطور کامل شناخته نشده و ممکن است این علت در بزرگسالان با بچه ها متفاوت باشد.

شقاق در بچه ها معمولا به دلیل یبوست همراه با درد موقع دفع مدفوع دیده می شود. در هر صورت وجود فیشر سبب امتناع بچه ها از دفع می شود که خود آن یبوست ثانویه ایجاد کرده، باعث دفع مدفوع سفت با کالیبر (قطر) بیشتر شده و از ترمیم زخم یا ترک مقعد جلوگیری می کند. ترس و تجربه  دفع دردناک نیز سبب تشدید چرخه زخم و یبوست می شود

آلرژی به شیر گاو و ایجاد شقاق در بچه ها

آلرژی شیر گاو یک واکنش ایمونولوژیک نسبت به پروتئین های موجود در شیر گاو است. آلرژی به شیر گاو با طیف وسیعی از اختلالات گوارشی از جمله گاستروانتروکولیت، انتروپاتی، پرکتوکولیت و ازوفاژیت ظاهر می شود. شیوع آن در حدود ۱.۹ تا ۷.۵% و دراغلب مواقع از ماه های اول عمرعلایم آن بارز می گردد. در این مطالعه حساسیت به پروتئین های شیر گاو در کودکان مبتلا به مدفوع خونی مورد بررسی قرار گرفت.این مطالعه بر روی کودکان (کمتر از ۲ سال) و شیر خوارانی که با شکایت مدفوع خونی به درمانگاه کودکان بیمارستان امام خمینی در سالهای ۸۲-۸۱ مراجعه نمودند، صورت گرفت. معیارهای ورود به مطالعه عبارت بودند از گزارش والدین در خصوص دفع مدفوع خونی، نداشتن علایم عفونت، نبودن علایم موضعی مانند شقاق و فقدان PH اسیدی مدفوع (عدم وجود کمبود لاکتاز) بودند. بعد از اخذ رضایت نامه کتبی، چالش غذایی انجام می شد به این صورت که پس از حذف فرآورده های شیر گاو به مدت ۴ هفته از رژیم غذایی و پس از مشاهده بهبودی و بازگشت علایم، آزمون مثبت تلقی می گردید.

آزمون پوستی با عصاره پروتیین های شیر گاو انجام می گرفت. بیمارانی که به رژیم فاقد شیر جواب نمی دادند، کونولوسکوپی می شدند. از ۱۹۸ کودک و شیرخوار مبتلا به رکتوراژی، ۵۱ بیمار که معیارهای ورودی را داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند که ۴۱.۲% آنها پسر و ۵۸.۸% دختر (محدوده سنی ۳ تا ۱۷ ماه، متوسط سنی ۵.۳ ماه) بودند. شایع ترین علایم بالینی شامل اسهال (۸۰%)، دردهای کولیکی (۵۶.۹%) و درماتیک آتوپیک (۲۱.۶%) بود. در ۷.۸% از بیماران علاوه بر علایم گوارشی، خس خس سینه نیز دیده می شد. برای ۳۷ بیمار آزمون پوستی انجام شد که در ۱۸ مورد نتیجه آزمون پوستی مثبت گزارش شد. در ۴۷ بیمارچالش مثبت بود و در ۴ مورد که به آزمون چالش پاسخ نداده بودند؛ کولونوسکوپی انجام گرفت که در ۲ مورد ندولاریته با ارتشاح سلولهای ائوزینوفیلی و در دو مورد دیگر کولیت آلرژیک گزارش شد.

۵ بیمار به رفلاکس گاستروازوفاژیال مقاوم به درمان مبتلا بوند که با حذف فرآورده های شیر گاو از رژیم غذایی کنترل شدند. کلیه بیماران به رژیم فاقد فرآورده های لبنی در مادران شیرده و حذف فرمولاهای حاوی پروتئین شیر گاو پاسخ مثبت دادند.در این مطالعه نشان داده شد که شیوع آلرژی به شیر گاو در کودکان با سن کمتر از ۲ سال و شیرخوارانی که دفع مدفوع خونی داشتند؛ قابل توجه است. تشخیص قطعی از طریق آزمون چالش صورت می گیرد و درمان قطعی آن رژیم حذفی می باشد. این یافته لزوم توجه به تشخیص آلرژی به شیر گاو کودکان با علایم و نشانه های گوارشی را مورد تایید قرار می دهد.

درمان جراحی شقاق در بچه ها

درمان جراحی شامل برداشتن زخم فیشر، دیلاتاسیون (متسع کردن ناحیه) در زیر بیهوشی و اسفنکتروتومی داخلی (بریدن اسفنکتر داخلی) است. معمولا برای کودکان یک دوره پماد شقاق و رژیم غذایی مناسب تجویز می شود. اگر بهبودی حاصل نشد روش جراحی پیشنهاد می شود.اسفنکتروتومی داخلی به نظر می رسد که موثرترین روش درمان جراحی باشد. برداشتن زخم فیشر همراه با تجویز ملین، ۸۰ درصد شانس بهبودی دارد. دیلاتاسیون یا اتساع آنال به دلیل عدم امکان ارزیابی میزان آسیب اسفنکتر توصیه نمی شود. در هر صورت درمان فیشر مزمن در صورت مقاوم بودن به روش های درمانی و تزریق سم بوتولینیوم، جراحی است عمل جراحی شقاق توصیه شده در این بیماران اسفنکتروتومی داخلی و کناری آنال همراه با بیوپسی برای رد یا تایید بیماری کرون است.

هزینه درمان شقاق در بچه ها

از آنجایی که درمان شقاق در بچه و اطفال معمولا با مصرف دارو امکانپذیر است هزینه درمان بالا نخواهد بود. اما با مراجعه به یک متخصص ماهر یک بار داروی مناسب و توصیه های لازم را دریافت کنید که همواره نیاز به مراجعه به پزشک و پرداخت هزینه ویزیت و دارو نباشید. همچنین مراقبت همیشگی از کودک برای داشتن دفع مدفوع سالم و داشتن رژیم غذایی مناسب بسیار در کاهش عود شقاق در کودکان موثر است و نقش کلیدی در درمان شقاق کودکان بازی می کند.