هموروئید ترومبوزه یکی از انواع بیماری هموروئید می باشد. برای شناخت هموروئید ترومبوزه ابتدا باید با ساختار مقعد آشنا شویم. درواقع هموروئید بخشی از آناتومی طبیعی کانال مقعد است. کانال مقعد (Anal Canal ) انتهایی ترین بخش روده بزرگ (Rectum ) می باشد که بین قسمت پایانی رکتوم و دهانه مقعد و پایین تر از دیافراگم لگنی (Pelvic Diaphragm ) واقع شده و طول آن ۳ الی ۵ سانتی متر می باشد. هموروئید بخش هایی خوشه مانند در کانال مقعد هستند که متشکل از بافت همبند، بافت عروق خونی و عضلات صاف می باشند و اطراف دیواره کانال مقعد را پوشانده اند.
هموروئید بر اساس محل قرار گیری به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم بندی می شود. هموروئید داخلی، عروق خونی درون کانال مقعد می باشند در حالی که هموروئید خارجی که دارای اعصاب سوماتیک نیز می باشند و به شکل خوشه هایی از عروق خونی هستند که در قسمت بیرونی کانال مقعد قرار گرفته اند. زمانی که هر کدام از عروق خونی داخلی یا خارجی دچار التهاب، ورم و یا بیرون افتادگی شوند از اصطلاح هموروئید برای توصیف روند پاتولوژیک بیماری نیز استفاده می شود.
زمانی که لخته خون یا حالت ترومبوز در داخل عروق خونی مقعد ایجاد می شود هموروئید ترومبوزه اتفاق می افتد. در واقع در حین التهاب و اتساع عروق، خون در آنها تجمع کرده و به لخته تبدیل می شود. معمولا حالت ترومبوز در هموروئید خارجی اتفاق می افتد. هموروئید ترومبوزه بیماری خطرناک و کشنده ای نیست اما به دلیل وجود اعصاب سوماتیک در این ناحیه بسیار دردناک است. از هموروئید ترومبوزه با نام های دیگری مانند هموروئید ترومبوزه حاد، بیماری هموروئید حاد، هماتوم آنال ، هماتوم پری آنال و ترومبوز پری آنال نیز یاد می شود.
علائم و نشانه های هموروئید ترومبوزه
درد شدید ناحیه مقعد به ویژه در حین راه رفتن، نشستن و یا دفع مدفوع
- خارش اطراف مقعد
- خونریزی معمولا به رنگ تیره
- تورم و التهاب اطراف مقعد
- توده ای شکل شدن اطراف مقعد
- عفونت و تشکیل آبسه چرکی و متعاقبا بروز تب
- ترشح موکوس
هموروئید ترومبوزه ممکن است به صورت یک یا چندین توده پر خون دایره ای شکل متمایل به رنگ آبی ظاهر شوند. در بیشتر موارد، در نهایت لخته خون توسط بدن مجدداً جذب می شود و علائم به خودی خود برطرف می شوند. دلایل بروز هموروئید معمولا مربوط به رژیم غذایی می شود . البته فاکتورهای دیگری مانند افزایش فشار داخل شکمی به دلیل یبوست، بارداری و شل شدن عضلات مقعدی به دلیل با رفتن سن یا ژنتیک را می توان نام برد.
علائم هموروئید ترومبوزه ممکن است با بیماریهایی مانند شقاق، آبسه، فیستول مقعدی، بیماریهای التهابی روده، پرولاپس رکتال و یا نئوپلازی شبیه باشد . بنابراین این بیماریها به عنوان تشخیص افتراقی هموروئید مطرح هستند. همچنین خونریزی ممکن است به دلایل مختلف از جمله پولیپ یا سرطان و بیماریهای دیگر مقعد باشند بنابراین انجام معاینات دقیق به رد تشخیص های افتراقی کمک می کند . برای مثال با انجام سیگموئیدوسکوپی احتمال وجود نئوپلازی یا بیماری هموروئید داخلی می تواند رد شود.
درمان هموروئید ترومبوزه
فعالیت هایی مانند نشستن طولانی مدت و بلند کردن اجسام سنگین ممکن است باعث بروز هموروئید ترومبوزه شوند. البته بسیاری از بیماران هیچ رویدادی قبلی را به خاطر نمی آورند که در بروز هموروئید آنها نقش داشته باشد. بسیاری از آنان بدون هیچ پیش زمینه ای ناگهان دچار هموروئید ترومبوزه می شوند.
درمان هموروئید ترومبوزه با هدف كنترل درد انجام می شود اما از آنجا كه درد ناشی از ورم و فشار است ، درمانهای موضعی كمك چندانی نمی کنند. درد و ادم هموروئید ترومبوزه در ۴۸ ساعت به اوج خود رسیده و پس از ۴ روز فروکش می کند. اما عدم تخلیه و هموروئیدکتومی آن منجر به ایجاد گوشت اضافه در ناحیه می شود. بهتر است این بیماری با لیزر هموروئید درمان شود. انواع هموروئید و شقاق را می توان در یک جلسه و با لیزر درمان کرد.
همیشه اینگونه تصور نکنید که هر خونریزی از مقعد به دلیل هموروئید است به ویژه اگر شکل یا رنگ مدفوع تغییر کرده باشد. خونریزی از مقعد می تواند علائم بیماری سرطان کولورکتال روده بزرگ و یا سرطان مقعد باشد. در صورت خونریزی شدید و احساس سرگیجه یا ضعف باید سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
درمان اصلی برای هموروئید ترومبوزه روشی است که به آن ترومبکتومی خارجی گفته می شود. در این روش با ایجاد یک برش کوچک در لخته آن را تخلیه می کنند. برای جلوگیری از احساس درد بیهوشی یا بی حسی موضعی انجام می شود. انجام جراحی تا سه روز اولیه بروز هموروئید بهترین زمان برای انجام جراحی است.