به گفته متخصصان، چاقی مهم ترین بیماری قرن ۲۱ است که متاسفانه عوارض بسیار زیادی را هم به دنبال دارد. در این بین اگر مسائلی مثل پرخوری، عادات غلط غذایی، عدم تحرک و … را در نظر نگیریم، بعضی افراد به طور ژنتیکی استعداد خارق العادهای در چاق شدن دارند و از این بابت باید هر چه فریاد دارند بر سر ژن های محترم خود بکشند! در هر حال دلیل اضافه وزن هر چه که باشد، سلامت فرد را به خطر میاندازد و باید برای رفع آن اقدام کرد.
در بسیاری از مواقع با تغذیه صحیح، رژیم درمانی اصولی و افزایش میزان تحرک روزانه میتوان از شر چربی های اضافه خلاص شد اما گاهی چاقی به یک بیماری تبدیل میشود و جراحی، راه کار نهایی خواهد بود.
البته در بعضی افراد به هیچ عنوان نمیتوان بالن گذاری کرد؛ به عنوان مثال، افرادی که قبلا تحت عمل جراحی معده قرار گرفته اند، افرادی که زخم معده یا اثنی عشر یا سیروز کبدی دارند و افرادی که مدت زمان زیادی است که داروی ضد انعقاد خون مصرف میکنند جزو این گروه محسوب میشوند.
بنابراین انجام آزمایش کامل خون، تست قلبی و آندوسکوپی مری، معده و اثنی عشر قبل از گذاشتن بالن معده ضروری است.
در این بین، گذاشتن بالن در معده تا چند روز و حداکثر یک هفته باعث بروز علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ، ترش کردن، سوزش سر دل، ضعف و بی حالی و درد مختصر شکم میشود که با توجه به فیزیولوژی دستگاه گوارش و وضعیت جسمی و روحی افراد متفاوت خواهد بود اما عمل کردن به توصیه های پزشک معالج و مشاور خود تا حدود زیادی در برطرف کردن آنها موثر است و مختصری از علائم باقیمانده نیز توسط دارو های تجویز شده رفع میشود. فراموش نکنیم گذاشتن بالن اگر با رعایت رژیم غذایی همراه باشد معمولا بین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم کاهش وزن را به دنبال دارد.
عوارض بای پس معده
بیمارانی که این روش درمانی مناسب آن هاست، همواره از عواقب و عوارض این عمل هراس دارند اما باید بدانند خطرات و عوارض این عمل جراحی بیش تر از دیگر عمل ها نیست چرا که هر کدام از ما در هر لحظه از زندگی مان ممکن است به دلایلی مجبور به انجام عمل جراحی مختلف مثل آپاندیسیت، شکستگی ها، سزارین و… شویم. یکی دیگر از عوارض این عمل سوء جذب بعضی ویتامین هاست که با تجویز مکمل های ویتامینی رفع خواهد شد.
مراقبت های بعد از جراحی های چاقی
- مصرف وعده های غذایی بسیار کوچک
- آهسته غذا خوردن و جویدن صحیح مواد غذایی
- مصرف مکمل های غذایی طبق تجویز پزشک معالج
- ورزش و فعالیت بدنی منظم
- انجام چکاپ های دوره ای بعد از انجام جراحی چاقی
چرا چاقی خطرناک است؟
چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های مختلف مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت، کبد چرب فشار خون، آرتروز زانو، برخی سرطان ها (سینه، رحم، تخمدان، کیسه صفرا، روده بزرگ، پروستات)، اختلالات باروری و… میشود. هم چنین بر اساس مطالعات آماری افراد چاق بیشتر از افراد معمولی در بیمارستان بستری میشوند و شیوع سکته قلبی در آن ها سه برابر بیش تر از افراد معمولی است.
وزن ایدهآل چقدر است؟
روش های متعددی برای محاسبه وزن ایدهآل وجود دارد ولی اندازه گیری شاخص توده بدن یا همان BMI روشی کاربردی تر است و جهت تشخیص اختلالات وزنی به کار گرفته میشود. در این روش وزن (به کیلوگرم) را به مجذور قد (به متر) تقسیم میکنیم و نتیجه تعیین کننده میزان تناسب اندام یا چاقی فرد خواهد بود و بر اساس جدول زیر قابل تفسیر است:
مثلا فردی که ۱۷۰ سانتی متر قد و ۱۲۰ کیلوگرم وزن دارد، دارای BMI ۴۱ است و فوق العاده چاق محسوب میشود و بایپس معده روش جراحی پیشنهادی برای او خواهد بود: ۴۱= ۲ (۷/۱)÷ ۱۲۰
چگونه چاقی را درمان کنیم؟
هدف از درمان چاقی رسیدن به وزن مناسب است که سلامت فرد را به دنبال دارد و برای رسیدن به وزن مناسب باید رژیم غذایی و سبک زندگی را تغییر داد و بر فعالیت ورزشی و فیزیکی افزود. علاوه بر آن پزشک میتواند با تجویز دارو و یا عمل جراحی به بیمار چاق کمک کند تا به وزن مناسب برسد و سالم زندگی کند.
البته برای انتخاب راحت تر روش درمانی، افراد چاق را معمولا به چند گروه تقسیم میکنیم:
گروه اول: افرادی که BMI بین ۵/۱۸ تا ۲۵ دارند. این افراد سالم هستند و نیاز به اقدام خاصی ندارند.
گروه دوم: افرادی که دارای BMI بین ۲۵ تا۳۰ هستند. این افراد اضافه وزن دارند ولی بیمار چاق محسوب نمی شوند.
این گروه با تغییر عادات غذایی و رژیم درمانی، مصرف دارو های چربی سوز زیر نظر پزشک معالج و ورزش میتوانند به وزن ایدهآل برسند.
گروه سوم: افرادی که BMI بالا تر از ۳۰ دارند و دچار بیماری چاقی هستند و نیاز به درمان بیماری توسط پزشک دارند.
به این افراد معمولا چهار نوع درمان پیشنهاد می شود:
- گذاشتن بالن داخل معده
- گذاشتن حلقه دور معده
- کوچک کردن معده شامل پلیسه و اسلیو معده
- کوچک کردن معده و کوتاه کردن روده شامل بایپس معده
این افراد طی دو سال اول پس از جراحی به دنبال رعایت رژیم غذایی و تمرینات ورزشی توصیه شده ۵۰ تا ۶۰ درصد اضافه وزن خود را از دست میدهند و میتوانند مادام العمر وزن ایده آل خود را ثابت نگه دارند.