کیست مویی یکی از بیماری های رایج پوستی است که شیوع آن حدود 5 درصد در بین زنان و مردان است. این عارضه غالبا در ناحیه ساکروکوکسیژیال (استخوان دنبالچه بالای باسن) ایجاد می شود و با سلولیت همراه است. درمان کیست مویی با توجه به شرایط آن می تواند غیر تهاجمی (دارویی) یا تهاجمی (لیزر درمانی، جراحی) باشد. ما در این مقاله قصد داریم به طور ویژه به نحوه درمان کیست مویی بپردازیم.
ساختار کیست مویی
اکثر منافذ پوستی همراه با فولیکول و مو هستند. اگر به هر دلیلی منفذ بسته شود و مو نتواند خود را به سطح پوست برساند، موبرگشتی اتفاق می افتد و در نهایت ساختار کیست مویی شکل می گیرد. این کیست می تواند حاوی سلول های مرده و چرک نیز باشد و در اندازه های مختلف ظاهر شود. ممکن است این کیست با علائمی مثل التهاب یا منافذ کوچک و بزرگ پوستی تشخیص داده شود.
آیا درمان کیست مویی ضروری است؟
عدم درمان کیست مویی می تواند منجر به ایجاد آبسه های بزرگ دردناک و گاها عفونی و مزمن شود. البته شما می توانید با کیست های مویی کوچک که درد قابل توجهی ندارند را با رعایت بهداشت تا مدتی مدارا کنید. اما کیست های مویی خود به خود از بین نمی روند و نیاز به مداخله پزشکی دارند مخصوصا موارد عود کننده که منجر به بیماری مزمن کیست پیلونیدال می شوند.
همچنین اگر کیست مویی درمان نشود بر اثر آبسه های مکرر یا عفونت مزمن می تواند فیستوله شود. یعنی کانالی چرکی در نزدیکی محل کیست به شکل یک سوراخ بر روی سطح پوست سر باز می کند.
گزینه های درمان کیست مویی
نوع درمان کیست مویی بستگی به اندازه کیست، شدت و عفونی بودن یا نبودن آن دارد. در اینجا برخی از گزینه های رایج درمانی این بیماری آورده شده است:
درمان دارویی کیست
درمان دارویی کیست مویی غالبا به تنهایی موثر نیست و باید همراه با سایر روش های درمانی به کار رود. کیست مویی عفونی شده برای درمان کامل نیاز به تجویز آنتی بیوتیک دارد. همچنین برای کنترل درد ممکن است مسکن تجویز شود.
برش و تخلیه آبسه کیست مویی
برش و تخلیه آبسه کیست مویی به طور سرپایی در یک مطب یا درمانگاه نیز قابل انجام است. تخلیه آبسه کیست موجب تسکین درد و افزایش سرعت بهبودی این ضایعه پوستی می گردد. همچنین ناحیه برای عمل جراحی کیست مویی آماده سازی می شود. این روش غالبا برای درمان و درناژ آبسه موثر است.
درمان کیست مویی با جراحی
درمان کیست مویی عود کننده و مزمن نیاز به عمل جراحی دارد. در این روش کل کیست به همراه بافت آسیب دیده برداشته می شود. با وجود اینکه جراحی ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد ولی یکی از بهترین روش ها برای درمان کیست های مویی عود کننده است.
بعد از جراحی، بنابر تشخیص پزشک ممکن است محل کیست تخلیه شده بخیه زده شود یا باز بماند. جراحی باز زمان نقاهت بیشتری دارد. این روش نیاز به مراقبت های بعد از عمل بسیار بیشتری نسبت لیزر درمانی و جراحی بسته دارد.
لیزر درمانی کیست مویی
در برخی از موارد می توان برای درمان کیست مویی به جای استفاده از جراحی از لیزر درمانی استفاده نمود. لیزر کیست مویی نسبت به جراحی دارای چندین مزیت قابل توجه است از جمله زمان نقاهت بسیار کوتاه تر، نداشتن درد و خونریزی. در این درمان برخلاف جراحی، بیمار می تواند بعد از یک روز به زندگی عادی خود برگردد و فعالیت شغلی خود را دنبال نماید.
اقدامات بعد از درمان کیست مویی
رعایت یکسری از دستورالعمل های بهداشتی و مراقبتی پس از درمان کیست مویی (مخصوصا جراحی) برای جلوگیری از عوارض ناخواسته و بازگشت کیست مویی بسیار ضروری است. مانند: تحت فشار قرار ندادن محل زخم، تمیز نگه داشتن زخم و نپوشیدن لباس های تنگ. عفونی شدن محل زخم ناشی از برداشتن کیست مویی می تواند منجر به بروز آبسه و مزمن شدن بیماری گردد.
تغییر سبک زندگی، کاهش وزن، افزایش تحرک، پوشیدن لباس های که پوست را خفه نمی کنند و رعایت بهداشت از جمله مواردی هستند که می توانند از بروز و عود مجدد کیست مویی جلوگیری نمایند.
از بین بردن موهای زائد به خصوص موهای ناحیه جراحی شده بسیار مهم و ضروری است. معمولا استفاده از لیزر موهای زائد و یا شیو موهای زائد پیشنهاد می شود. دیگر روش ها مثل استفاده از موبر می تواند به پوست نازک ناحیه جراحی شده آسیب وارد کند.