آزمایش‌های تشخیصی آبسه مقعدی: از طریق خون، مدفوع، تصویربرداری و آنوسکوپی

آبسه مقعدی، مجموعه ‌ای از چرک و عفونت در ناحیه مقعد یا حوضچه رکتوم است که معمولاً ناشی از مسدود شدن غدد مقعدی یا عفونت ناشی از باکتری‌ های هم‌ رخ (مانند استافیلوکوک یا اشرشیاکولی) به وجود می ‌آید. تشخیص به موقع این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به عوارض جدی ‌تری مانند فیستول مقعدی یا عفونت‌ های سیستمیک گردد. در ادامه به بررسی دقیق روش‌های تشخیصی آبسه مقعدی با استفاده از آزمایش‌ های خون، مدفوع، تصویربرداری و آنوسکوپی می ‌پردازیم.

آزمایش خون برای تشخیص آبسه مقعدی

آزمایش CBC (شمردن سلول‌های خونی): هدف از این آزمایش ارزیابی سطح هموگلوبین و سلول‌ های خونی برای تشخیص کم‌ خونی ناشی از خونریزی مزمن در آبسه مقعدی می باشد. کاهش هموگلوبین و فریتین می‌ تواند نشان ‌دهنده خونریزی مداوم باشد؛ در این حالت، درمان سریع آبسه ضروری است.

آزمایش‌های التهابی (CRP، ESR): هدف از این آزمایش سنجش میزان التهاب در بدن است. افزایش سطح این فاکتورهای خونی ممکن است نشان‌ دهنده عفونت و التهاب شدید ناشی از آبسه مقعدی باشد. تعیین شدت التهاب به پزشک کمک می‌ کند تا شدت عفونت و نیاز به درمان‌ های فوری (مانند آنتی ‌بیوتیک‌ ها یا تخلیه آبسه) را تشخیص دهد.

کاربرد آزمایش مدفوع در تشخیص آبسه

آزمایش مدفوع (FOBT) با هدف بررسی وجود خون مخفی در مدفوع که می ‌تواند ناشی از خونریزی ناشی از آبسه یا سایر اختلالات گوارشی و مقعدی باشد. اگرچه این آزمایش به‌ تنهایی برای تشخیص آبسه مقعدی کافی نیست، اما در ترکیب با سایر علائم و آزمایشات به تعیین منشا خونریزی کمک می ‌کند.

آزمایش کشت مدفوع با هدف شناسایی عوامل عفونی (باکتری یا قارچ) که ممکن است باعث ایجاد آبسه مقعدی شوند. این آزمایش از این جهت اهمیت دارد که با تعیین نوع میکروارگانیسم‌ های موجود، پزشک می ‌تواند آنتی‌ بیوتیک مناسب را تجویز کند.

نقش تصویربرداری در تشخیص آبسه مقعدی

انواع مختلفی از روش های تصویربرداری در تشخیص آبسه مقعدی مرسوم است. این روش تشخیص آبسه برای شناسایی آبسه در تمام نقاط رکتوم و مقعد بسیار کاربرد دارد. همچنین برای شناسایی انواع آبسه از جمله آبسه های دورانی، ایشیورکتال، اینتراسفنکتریک، سوپراولاتور تجویز می شود.

سونوگرافی ترانس ‌رکتال یکی از ابزارهای دقیق در تشخیص آبسه مقعدی می باشد. این تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از ساختارهای داخلی مقعد و راست‌ روده انجام می شود.

سونوگرافی ترانس ‌رکتال به پزشک کمک می ‌کند تا اندازه، موقعیت و عمق آبسه را به دقت تعیین کند. این اطلاعات در برنامه ‌ریزی درمان (مانند تخلیه جراحی یا لیزر) بسیار مفید است.

سی ‌تی‌ اسکن (CT Scan) لگن نیز یکی دیگر از روش های تصویربرداری در تشخیص آبسه مقعدی می باشد. این روش با استفاده از اشعه ایکس و تکنیک‌ های کامپیوتری برای تهیه تصاویر دقیق از نواحی عمیق ‌تر لگن به کار گرفته می شود.

سی‌تی‌اسکن به ویژه در موارد آبسه‌ های عمیق و پیچیده که ممکن است به طور کامل از طریق معاینه فیزیکی قابل تشخیص نباشند، کاربرد دارد.

ام‌ آر ‌آی (MRI) نیز یک روش تصویربرداری برای تشخیص آبسه است که با استفاده از میدان‌ های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای نرم بدن به کار گرفته می شود.

ام ‌آر‌آی می ‌تواند در تشخیص آبسه ‌های عمیق‌ تر و تعیین دقیق مرزهای آن کمک کند. همچنین در ارزیابی عوارض احتمالی مانند گسترش عفونت به بافت ‌های اطراف نیز موثر است. چنانچه متخصص جراحی به فیستول مقعدی نیز مشکوک باشد برای لیزر آبسه مقعدی و فیستول ام آر آی تجویز می کند.

در صورتی که فقط نیاز به عمل جراحی آبسه مقعدی به جهت تخلیه و درناژ سطحی آن داشته باشید معمولا نیازی به تجویز ام آر آی نیست.

آنوسکوپی و تشخیص آبسه مقعدی

آنوسکوپی یا معاینه مقعدی با  قرار دادن یک لوله توخالی (آنوسکوپ) که مجهز به منبع نور است در کانال مقعد انجام می شود. این روش تشخیصی اغلب برای بیمارانی که با خونریزی و درد و زخم شقاق مراجعه می کنند توصیه نمی شود. زیرا می تواند زخم و جراحت ناحیه را تشدید کند.

در هر صورت آنوسکوپی به متخصص جراحی اجازه می‌ دهد که سطح داخلی مقعد و بخش ابتدایی رکتوم را با دقت بررسی کند. این روش برای شناسایی هموروئید داخلی، زخم‌ ها، فیستول‌ های کوچک و نشانه‌ های عفونتی در این ناحیه بسیار مفید است.

مزیت این روش تشخیصی این است که بدون نیاز به بیهوشی عمیق انجام می شود و هزینه بالایی ندارد. در صورت لزوم، می ‌توان در حین آنوسکوپی نمونه ‌برداری (بیوپسی) از بافت‌ های مشکوک را نیز انجام داد.