غده پوستی چیست؟ شرح انواع و نحوه درمان

بدون شک شما هم حتما در طول زندگی خود با برآمدگی های زیر پوستی مواجه شده اید که به طور کلی غده پوستی نامیده می شوند. آیا باید نگران غده های پوستی باشیم و به دنبال درمان آنها برویم؟ آیا خود به خود رفع می شوند؟ واقعیت این است که غده پوستی دارای انواع مختلفی است برخی از آنها خوش خیم هستند اما برخی جدی و خطرناک اند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا به طور جامع به انواع غده های پوستی و ویژگی های آنها بپردازیم.

غده پوستی چیست؟

 غده پوستی یک اصطلاح عامیانه است که به انواع برآمدگی های زیر پوستی اشاره دارد. این برآمدگی ها می توانند یکی از موارد زیر باشند:

• لیپوم
• جوش های عمیق کیستی
• کیست چربی
• ندول ها
• ضایعات سرطانی خوش خیم یا بدخیم
• آبسه های چرکی و غیره

علائم غده پوستی

علائم ضایعات پوستی برآمده وابسته به دلیل بروز آن است. این علائم می تواند درد، قرمزی، سفتی توده، تب، ترشحات چرکی، خونریزی یا با علائم خفیف بدون درد و علامت خاصی باشد. در ادامه علائم مهمترین غده های پوستی را بررسی می کنیم.

لیپوم

غده پوستی لیپوم غالبا فاقد علائمی مانند درد و التهاب است و از تجمع و رشد سلول های چربی در زیر پوست تشکیل می شود. این غده ها هنگام لمس نرم هستند و به راحتی حرکت می کنند. لیپوم در شانه ها، بازوها، پشت و گردن شایع تر از نقاط دیگر بدن است.

کیست چربی

کیست ها از جمله غده های پوستی رایج هستند. این ضایعات به دلیل تجمع چربی پوست، مایعات و دیگر مواد در زیر پوست تشکیل می گردند. در صورت عفونی نشدن بدون درد و قرمزی به صورت توده های خوش خیم ظاهر می شوند. به طور کلی کیست چربی به دو نوع تقسیم می شوند: کیست های سباسه و کیست های اپی درموئید. غده پوستی سباسه پر از سبوم است اما کیست های اپی درموئید بیشتر حاوی کراتین هستند.

آبسه

برخلاف کیست چربی که بدون درد و التهاب است، غده پوستی آبسه به صورت برآمدگی های پوستی ملتهب، قرمز رنگ، دردناک و حساس به لمس ظاهر می گردند. آبسه ها نتیجه عفونت زیر پوستی هستند که باید جدی گرفته شوند و نیاز به درمان فوری دارند. نوک آبسه های پوستی غالبا زرد رنگ است و می تواند ترشحات چرکی داشته باشد. برخی از آبسه ها در ناحیه مقعد بروز می کنند که بسیار دردناک و آزاردهنده می باشند. آبسه مقعدی بر اثر انسداد غدد این ناحیه و در نهایت عفونی شدن آن ایجاد می شوند. بروز یبوست مزمن و فشار دائمی در ناحیه مقعد و بیماری های عفونی درمان نشده می توانند منجر به بروز این بیماری شوند.

کیست مویی

ممکن است غده زیر پوستی بر اثر تجمع مو و بافت مرده در انتهای فولیکول مو ایجاد شود. بعد از برگشت مو به داخل بافت و ایجاد و لانه گزینی آن کیست مویی یا سینوس پیلونیدال تشکیل می شود. این کیست می تواند تا مدت ها بدون علامت باشد و در مراحل اولیه فقط برجستگی و توده را مشاهده کنید. اما به مرور کیست مویی عفونی و دردناک و متورم و قرمز می شود.

ممکن است کیست مویی بر اثر فشار بترکد یا سوراخ هایی در اطراف آن ایجاد شود که از آنها ترشحات چرکی خارج می شود. کیست مویی اغلب در ناحیه ساکروم که به نام کیست مویی پایین کمر معروف است ایجاد می شود. این کیست در نقاطی از بدن که دارای مو می باشد و بیشتر تحت فشار و اصطکاک است بروز می کند.

غده پوستی ندول

ندول خود به عنوان یک غده پوستی انواع مختلفی دارد. ندول ها ممکن است در اثر التهاب مزمن (مثل آرتریت روماتوئید)، تکثیر غیر طبیعی سلول ها (تومور) یا رسوب کلسیم در نواحی مختلف بدن تشکیل شوند. ندول های پوستی مانند تومورها و آکنه های عمقی به صورت توده های زیر پوستی سفت دیده می شوند. تومورها دارای انواع خوش خیم و بدخیم هستند که نیاز به توجه و درمان فوری دارند. آکنه های عمقی غالبا ملتهب، دردناک و بزرگ می باشند که در اثر تجمع چربی، باکتری و انسداد فولیکول مو ایجاد می شوند.

با غده پوستی چه کنیم؟

همان طور که در بالا دیدید غده پوستی انواع مختلفی دارد. اولین کاری که هنگام مواجه با غده پوستی باید انجام داد بررسی علائم و زیر نظر گرفتن تغییرات آن است. برآمدگی پوستی اگر از نوع توده سرطانی باشد غالبا هنگام لمس سفت و گوشتی است و حرکت نمی کند. ممکن است با تغییر رنگ در سطح پوست همراه باشد و اندازه آن رو به بزرگ شدن است. علائم آبسه ها که غالبا درد و تورم می باشد و گاها دارای ترشحات چرکی است. این نوع ضایعات را باید جدی گرفت و به متخصص پوست مراجعه نمود.

اما لیپوم و کیست چربی در صورت عفونی نشدن نیاز به درمان فوری ندارند. مگر اینکه از لحاظ زیبایی بیمار را اذیت کنند یا دچار تغییر ناگهانی و عفونت شوند. متخصصین توصیه می کنند که قبل از عفونی شدن این توده ها، در اولین فرصت نسبت به جراحی و درناژ آنها اقدام کنید.

چه باید نکنیم؟

به هیچ وجه اقدام به دستکاری و فشار دادن غده پوستی نکنید. این کار وضعیت را بدتر می کند و می تواند موجب انتشار عفونت، آسیب پوستی و درد و خونریزی گردد. مصرف آنتی بیوتیک (پماد یا خوراکی) کمکی به درمان غده های غیر عفونی و سرطانی نمی کند.

غده پوستی چگونه درمان می شود؟

درمان غده پوستی با توجه به وضعیت و نوع آن صورت می گیرد:

• کمپرس آب گرم (کیست های عفونی)
• دارو درمانی (مانند آنتی بیوتیک)
• لیزر درمانی
• جراحی (تخلیه یا برداشت غده پوستی)

در پایان یادآوری این نکته ضروری است که در صورت بروز غده های پوستی از دستکاری وسواس گونه، فشار دادن و آسیب زدن به آن خودداری نمایید. در عوض تغییرات و علائم غده را زیر نظر بگیرید و در صورت لزوم به پزشک متخصص مراجعه کنید.