علت ورم مقعدی و درمان آن

ورم مقعدی از جمله اختلالات شایع مقعدی می باشد که اگر مورد غفلت قرار گیرد ممکن است باعث بروز بیماری های جدی دیگر شود. این اختلال علائم مختلفی دارد ولی در اکثر بیماران با درد شدید و آزار دهنده و نیز سوزش و خارش هنگام مدفوع نیز همراه است. سایر علائم این بیماری عبارتند از تب، ترشحات چرکی، درد زیاد در هنگام نشستن و غیره می باشد. در ادامه این مقاله به توضیح علت های ورم مقعدی و نیز درمان آن می پردازیم.

علت های رایج ورم مقعدی کدامند؟

ورم مقعدی در اثر عوامل و بیماری های مختلفی ایجاد می شود، اما اگر به موقع تشخیص داده شود کاملا قابل درمان است. بیماری هایی که سبب تورم ناحیه مقعد می شوند عبارتند از:

بواسیر یا هموروئید

یکی از مشکلاتی که اکثر بیماران با آن مواجه هستند بواسیر یا همان هموروئید است است که در واقع به دلیل متورم شدن رگ های خونی روده در قسمت مجرای خروجی ایجاد می شود و در طولانی مدت باعث ایجاد ضایعه ای در قسمت خارجی مقعد می شود. این بیماری مقعدی یکی از علت های رایج ورم مقعدی می باشد. هموروئید معمولا به دنبال یک یبوست یا اسهال مزمن بروز می کند. هموروئید یا بواسیر می تواند با درد یا کاملا بدون درد باشد. همچنین بروز هموروئید الزاما با خونریزی نیست و بیمار جز التهاب و ورم مقعدی علائم دیگری را گزارش نمی کند.

آبسه مقعدی

آبسه مقعدی که در اثر جمع شدن چرک و عفونت در ناحیه مقعد ایجاد می شود نیز می تواند باعث ورم مقعدی شود. آبسه مقعدی می تواند عمیق یا سطحی باشد که در هر کدام از این موارد با درد بسیار شدید و آزاردهنده همراه است و نشستن را دشوار می کند.

شقاق یا فیشر مقعدی

شقاق یا فیشر که در واقع یک زخم یا ترک عمیق در ناحیه مقعد است در اثر عوامل مختلف از جمله یبوست طولانی مدت ایجاد می شود. زمانی که این زخم یا بریدگی در اثر بی توجهی عمق بیشتری پیدا کند می تواند سبب تورم در ناحیه مقعدی شود که کاملا قابل لمس می باشد. برخی از بیماران شقاق مقدار کمی خونریزی را نیز در حین دفع مدفوع گزارش می کنند.

سایر علت های ورم ناحیه مقعد

رابطه ی جنسی از ناحیه مقعد، سرطان مقعد، بیماری های التهابی لگن و روده، آنوزیت و فیستول مقعد نیز می توانند سبب این مشکل شوند. فشارهای ناشی از زایمان طبیعی و بارداری نیز می تواند منجر به بروز فشار و التهاب و ورم در این ناحیه شود.

درمان ورم مقعدی به چه صورت انجام می شود؟

از آنجا که بیماری ورم مقعدی علت های مختلفی دارد درمان آن نیز مختلف است و باید حتما به متخصص جراحی عمومی یا متخصص جراحی و لیزر مراجعه شود تا بهترین نوع درمان را تجویز کند. توصیه می شود تا زمان مراجعه به متخصص حتما یبوست و اسهال را کنترل کنید. همچنین نشستن در لگن یا وان آب ولرم به مدت 10 دقیقه و 3 مرتبه در روز توصیه می شود. همچنین استفاده از لگن آب گرم بعد از هر دفع مدفوع توصیه می شود.

درمان های دارویی ورم مقعدی

در صورتی که در مراحل ابتدایی این بیماری و با بروز اولین نشانه ها به متخصص مراجعه کنید ممکن است با تجویز برخی از دارو ها از پیشرفت بیماری جلوگیری و سپس بیماری به طور کامل رفع شود. دقت کنید که برای دریافت دارو حتما به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز کنید. زیرا داروها و پمادهای درمان ورم مقعدی بسیار گوناگون می باشند و استفاده نا به جا از یک دارو می تواند وضعیت شما را بدتر کند.

عمل جراحی ورم مقعدی

در گذشته برای درمان مشکلات مقعدی از جمله ورم اطراف مقعد از جراحی استفاده می شد. این روش ممکن است مشکل اصلی را برطرف کند، اما از طرفی عوارض جانبی بسیاری نیز دارد که بعد از جراحی برای بیمار بسیار آزار دهنده می باشد. بنابراین توصیه می شود در همان مراحل اولیه بروز علائم ورم مقعدی به متخصص مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز کنید. عمل جراحی ورم مقعدی ممکن است به روش سنتی و با تیغ و کوتر انجام شود. همچنین استفاده از لیزر پرتوان جراحی طی دهه های گذشته نتایج بهتری نسبت به جراحی با تیغ و کوتر را نشان داده است.

درمان لیزری ورم مقعدی

امروزه با توجه به عوارض عمل جراحی و با توجه به افزایش دقت در درمان لیزری برای اکثر مشکلات مربوط به مقعد از جمله ورم های مقعدی از این روش استفاده می شود. در این درمان نیازی به بیهوش کردن بیمار وجود ندارد. همچنین درمان لیزری عوارض احتمالی بعد از عمل جراحی مانند بی اختیاری و نیز آسیب به مقعد را ندارد و پس از انجام آن بیمار به استراحت چندانی نیاز ندارد. دقت کنید که لیزر ورم مقعدی باید توسط یک متخصص جراحی و لیزر ماهر و باتجربه در این زمینه انجام شود تا از مزایای لیزر سود ببرید.

سوالات متداول ورم مقعدی

1-آیا ورم مقعدی همان کیست مویی است؟

خیر. کیست مویی در مناطقی که مو میروید و معمولا در قسمت ستون فقرات قرار دارد، اما تورم مقعدی در اطراف مقعد که مو ندارد شکل می گیرد. از طرفی کیست مویی به دلیل برگشت مو بروز می کند. اما ورم مقعدی ناشی از پاسخ بدن به یک فشار غیر طبیعی در ناحیه مقعد می باشد.

2-اگر ورم مقعدی خود به خود کم شود آیا مجدد عود می کند؟

بله. در اغلب موارد کاهش ورم با درمان ها و مراقبت های خانگی ممکن است باعث بهبودی موقت و رفع درد ناشی از ورم شود، اما پس از مدتی امکان بازگشت مجدد ورم وجود دارد. تشخیص علت ورم مقعدی و اقدام به یک درمان اصولی بسیار مهم است.

3-آیا ورم مقعدی همیشه با سوزش و خارش همراه است؟

یکی از علائم ورم ناحیه مقعد خارش و سوزش است، اما ممکن است در بیماران مختلف نشانه ها اندکی متفاوت باشند و ورم هیچگونه خارشی در ناحیه مقعد ایجاد نکند. بنابراین ورم مقعدی همیشه با سوزش و خارش و حتی درد و خونریزی همراه نیست.

4-درمان خانگی ورم مقعدی چیست؟

داشتن رژیم غذایی درست مانند مصرف مایعات و میوه و فیبر فراوان در طول درمان می تواند از یبوست جلوگیری کند و باعث تسریع روند درمان شود. نشستن در لگن آب گرم و جلوگیری از یبوست و اسهال نیز بسیار کمک کننده است. برداشتن فشار غیر طبیعی از ناحیه مقعد و خودداری از نشستن طولانی بر روی سطوح سخت نیز بسیار مهم است.

5-آیا التهاب های روده می توانند سبب ورم مقعدی شوند یا خیر؟

بیماری کولیت روده نوعی بیماری التهابی روده می باشد و در موارد شدید علائم این التهاب تا ناحیه مقعد سرایت می کند و سبب ورم مقعدی نیز می شود.

6-آیا ورزش های سنگین منجر به ورم مقعدی می شود؟

ورزش های سنگین به خصوص وزنه برداری که بر اثر زور زدن فشار زیادی به بیمار وارد می کند منجر به بروز ورم مقعدی می شود. در مقابل برخی ورزش های سبک مانند پیاده روی و یوگا می تواند در رفع یبوست و کاهش استرس و التهاب مقعدی موثر باشد.